Ogólne rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa produktów (GPSR) oficjalnie zastąpiło dyrektywę w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów (GPSD) od 13 grudnia 2024 roku. Ta zmiana stanowi znaczący krok w kierunku poprawy bezpieczeństwa konsumentów i dostosowania się do współczesnych wyzwań, takich jak sprzedaż online i cyfryzacja. Poniżej przedstawiamy kompleksowy przegląd GPSR, jego kluczowych postanowień i implikacji dla firm działających w Unii Europejskiej (UE).
Czym jest Ogólne rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa produktów (GPSR)?
GPSR to ramy legislacyjne regulujące bezpieczeństwo produktów konsumenckich sprzedawanych w UE. W przeciwieństwie do GPSD, które wymagało transpozycji do prawa krajowego, GPSR jest rozporządzeniem bezpośrednio stosowanym we wszystkich państwach członkowskich UE. Eliminuje to niespójności w implementacji i zapewnia zharmonizowane podejście do bezpieczeństwa konsumentów w całej UE.
Główne cele GPSR
GPSR ma na celu:
- Zwiększenie ochrony konsumentów poprzez wypełnienie luk w poprzedniej dyrektywie.
- Dostosowanie do złożoności rynków cyfrowych i transgranicznej sprzedaży online.
- Ustanowienie jasnych obowiązków dla podmiotów gospodarczych, w tym producentów, importerów i platform internetowych.
- Usprawnienie procesów identyfikowalności i wycofywania niebezpiecznych produktów.
Zakres GPSR
GPSR ma zastosowanie do:
- Produktów konsumenckich: Wszystkich nowych, używanych i odnowionych produktów przeznaczonych dla konsumentów.
- Sprzedaży na odległość: Produktów sprzedawanych online lub offline, zapewniając równą odpowiedzialność platform internetowych.
- Ryzyk szczegółowych i ogólnych: Obejmuje zarówno ryzyka wyraźnie określone w szczegółowych przepisach harmonizacyjnych UE, jak i te nieobjęte, działając jako “siatka bezpieczeństwa”.
Kluczowe postanowienia GPSR
Obowiązki podmiotów gospodarczych
GPSR ustanawia obowiązki dla wszystkich podmiotów gospodarczych zaangażowanych w łańcuch dostaw produktów, w tym:
- Producenci:
- Przeprowadzanie kompleksowych ocen ryzyka, uwzględniających ryzyko dla zdrowia psychicznego i dobrostanu społecznego.
- Utrzymywanie szczegółowej dokumentacji technicznej.
- Zapewnienie odpowiedniego oznakowania z nazwą, znakiem towarowym i danymi kontaktowymi.
- Importerzy:
- Weryfikacja zgodności produktów z GPSR przed wprowadzeniem ich na rynek.
- Umieszczanie swojej nazwy i danych kontaktowych na produkcie lub opakowaniu.
- Przechowywanie dokumentacji potwierdzającej zgodność.
- Dystrybutorzy:
- Zapewnienie, że produkty spełniają wymagania GPSR przed udostępnieniem ich konsumentom.
- Podejmowanie działań naprawczych, w tym wycofywania produktów, gdy jest to konieczne.
- Platformy internetowe:
- Wdrażanie środków należytej staranności w celu zapewnienia, że handlowcy korzystający z ich platform przestrzegają GPSR.
- Zawieszanie handlowców, którzy wielokrotnie nie przestrzegają przepisów.
Wymagania dotyczące identyfikowalności
Aby poprawić przejrzystość i odpowiedzialność, GPSR wymaga, aby:
- Produkty posiadały numer typu, partii lub serii do identyfikacji.
- Dane producenta, importera lub upoważnionego przedstawiciela były widoczne na produkcie lub opakowaniu.
- Oferty online zawierały dane kontaktowe odpowiedzialnego podmiotu gospodarczego.
Ocena ryzyka i dokumentacja techniczna
Zgodnie z GPSR, oceny ryzyka muszą uwzględniać:
- Zagrożenia fizyczne, chemiczne i mechaniczne.
- Zdrowie psychiczne i dobrostan społeczny, szczególnie w przypadku grup wrażliwych, takich jak dzieci.
Dokumentacja techniczna powinna zawierać:
- Opisy i specyfikacje produktów.
- Raporty z testów i oceny ryzyka.
- Deklaracje zgodności.
Zgłaszanie wypadków
Producenci są zobowiązani do zgłaszania wypadków spowodowanych przez ich produkty właściwym organom w państwie członkowskim, w którym doszło do wypadku. Raport powinien zawierać szczegóły incydentu i podjęte środki zaradcze.
Wycofywanie produktów i środki zaradcze
W przypadku wycofania produktu, firmy muszą:
- Niezwłocznie powiadomić konsumentów i dostarczyć jasne instrukcje zaprzestania używania produktu.
- Zaoferować co najmniej dwa środki zaradcze: naprawę, wymianę lub zwrot pieniędzy.
- Korzystać z obowiązkowego szablonu powiadomienia o wycofaniu produktu dostarczonego przez Komisję Europejską.
Nadzór rynku
GPSR wzmacnia rolę organów nadzoru rynku poprzez:
- Umożliwienie im testowania produktów i weryfikacji zgodności.
- Umożliwienie nakładania kar za nieprzestrzeganie przepisów.
- Ustanowienie nowych obowiązków dla platform internetowych jako strażników.
Harmonogram wdrożenia
GPSR oficjalnie weszło w życie 13 grudnia 2024 roku. Podmioty gospodarcze otrzymały okres przejściowy na dostosowanie się do nowych wymagań. Firmy muszą zapewnić zgodność, aby uniknąć potencjalnych kar.
Wyzwania i praktyczne aspekty
Wymagania dotyczące etykietowania
Firmy muszą zapewnić, że:
- Etykiety produktów zawierają nazwę, adres i elektroniczne dane kontaktowe producenta lub importera.
- Etykiety są umieszczone bezpośrednio na produkcie, chyba że rozmiar lub charakter produktu uniemożliwia to.
Wskazówka: Używaj kodów QR jako uzupełniającej metody dostarczania informacji, ale nie jako zamiennika obowiązkowego etykietowania.
Obsługa sprzedaży online
W przypadku sprzedaży online, firmy muszą:
- Wyświetlać informacje przedumowne, w tym ostrzeżenia dotyczące bezpieczeństwa i dane kontaktowe osoby odpowiedzialnej w UE.
- Współpracować z platformami internetowymi w celu spełnienia obowiązków należytej staranności.
Wymóg osoby odpowiedzialnej
Producenci spoza UE muszą wyznaczyć osobę odpowiedzialną w UE, która:
- Zapewni zgodność produktu.
- Będzie punktem kontaktowym dla władz.
- Umieści swoje dane na produkcie lub opakowaniu.
Raportowanie i dokumentacja
Dokładne raportowanie wypadków i utrzymywanie kompleksowej dokumentacji są kluczowe w ramach GPSR. Obejmuje to:
- Szczegółowe rejestry wycofań produktów i środków bezpieczeństwa.
- Zgodność z wytycznymi dotyczącymi ocen ryzyka i wewnętrznych procesów bezpieczeństwa.
Możliwości dla firm
Choć GPSR wprowadza surowsze obowiązki, oferuje również firmom możliwości:
- Budowania zaufania konsumentów: Zgodność z GPSR demonstruje zaangażowanie w bezpieczeństwo i jakość.
- Wzmacniania reputacji marki: Proaktywne podejście do kwestii bezpieczeństwa może wyróżnić firmy na tle konkurencji.
- Usprawniania procesów: Wdrożenie wewnętrznych procesów bezpieczeństwa i ocen ryzyka może prowadzić do zwiększenia efektywności operacyjnej.
Nasze usługi w z zakresie GPSR
Analiza ryzyka i audyty zgodności zgodnie z rozporządzeniem oraz poniższymi standarami:
- ISO 10377: Bezpieczeństwo produktów konsumenckich — Wytyczne dla dostawców.
- ISO 10393: Wycofywanie produktów konsumenckich — Wytyczne dla dostawców.
Podsumowanie
Ogólne rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa produktów (GPSR) stanowi znaczącą zmianę w podejściu UE do bezpieczeństwa produktów konsumenckich. Poprzez rozwiązywanie współczesnych wyzwań i ustanawianie wyższych standardów, GPSR zapewnia lepszą ochronę konsumentów i większą odpowiedzialność firm.Aby odnieść sukces w tym zmieniającym się krajobrazie regulacyjnym, firmy muszą być na bieżąco informowane, wdrażać solidne procesy bezpieczeństwa i wykorzystywać możliwości oferowane przez GPSR. Dzięki odpowiednim strategiom i zasobom, firmy mogą nie tylko osiągnąć zgodność, ale także wzmocnić swoją pozycję rynkową i zaufanie konsumentów.Aby uzyskać więcej informacji, zapoznaj się z oficjalną dokumentacją GPSR na stronie internetowej Komisji Europejskiej
